Deve Tabanı Bakımı ve Yetiştirilmesi

Deve tabanı, ev ve iş yerlerinde sıklıkla tercih edilen salon bitkilerinden biridir. Peki Deve tabanı nasıl bir bitkidir? Nasıl yetiştirilir? Hep birlikte öğrenelim!

Bilimsel adı Monstera Deliciosa olan Deve tabanı neden Türkçe’ye bu şekilde geçmiştir bilmiyoruz ama Latince’de de Monstera yani canavar olarak nitelendirilirken öte yandan Deliciosa yani hoş, lezzetli olarak tamamlanmış. Sadece isimlendirilmesinden bile yola çıkarak devetabanının kocaman, dev bir güzellik olduğunu söyleyebilmek mümkün gibi duruyor.

Kalp yapraklı Deve tabanı evlerde sıklıkla yer alan bitkilerdendir. Aynı zamanda Deve tabanı yaprağı delikli formdadır. Bu sebeple Swiss Cheese Plant olarak da bilinmektedir.

Görsel Kaynak: khaleej times

Tanım olarak bakıldığında, uzun saplı ve koyu yeşil renkli, derimsi dokulu, derinlemesine parçalı ve ayası oval delikli bir bitki olduğu söylenebilir. 60 cm kadar uzayabilen, iri, gösterişli ve parlak yaprakları olan dekoratif bir bitkidir.

Görsel olarak birçok kişi bu bitkiyi bilse de bu güzel bitkinin adının devetabanı oldu pek bilinmez. Ülkemizde kullanımı çok yaygın olan bu çiçek yıllardır annelerimizin salonlarını süsler. Son yıllarda evlerde tekrardan doğaya dönüşün yükselişe geçmesi ile birçok tabak, masa örtüsü, kırlent kılıfı perde ve runner gibi ev malzemelerinde de devetabanı baskısı popüler olmaya başlamıştır. Bununla birlikte evlerinde bitki yetiştirmeyi sevenler için de son derece gösterişli bir alternatif olmuştur. 

Deve Tabanı Bakımı Püf Noktaları

Görsel Kaynak: Air Freshener

Deve tabanı büyük ve yeşil yaprakları olan tropikal bir bitkidir. Hawaii ve Şeyseller doğal ortamlarıdır ancak ülkemizde genelde salon bitkisi olarak yetiştirilirler. Tropikal iklimden gelmiş olması bilhassa kış soğukluğu fazla olan ve nemi az olan bölgeler için bahçede yetiştirilmeye uygun olmaması durumuna yol açar.

Ülkemizde Akdeniz Bölgesi’nin kıyı şeridir ve Ege Bölgesi’nin çok rüzgar almayan bölgeleri Deve tabanı yetiştirmek için müsaittir. Gelelim salon bitkisi olarak, saksıda Deve tabanı yetiştirmek isteyenlere.

• Sulama elbette Deve tabanınız için çok önemli. Deve tabanı bitkisinin suyu çok soğuk olmamalıdır. Eğer çok soğuk su kullanarak sulama yapacak olursanız, tropikal bitkiniz zarar görecektir. Sulama esnasında çeşmeden direkt olarak doldurduğunuz suyu kullanmamanız, bir süre dinlendirilmiş kireçsiz su kullanmanız tavsiye edilir. Bununla birlikte sulama sıklığı da havanın sıcaklığı ile orantılı olarak ilerlemelidir.
• Çok sıcak olan yaz günlerinde her gün sulama yapılabilir ancak kış mevsiminde toprağın nemi kontrol edilerek su verilmelidir. Yaz aylarında yeterli nem sağlanılamazsa yapraklara fısfıs ile su verilebilir.
• Kasım, aralık ve ocak gibi soğuk havanın iyiden iyiye hissedildiği zamanlarda bitkinizi daha az sulayarak bir dinlenme dönemine geçiş yapabilirsiniz.
• Deve tabanı ev içinde yarı gölge bir yerde konumlanmalıdır. Güneş ışığına doğru meyil edeceği için saksısının yönü sürekli çevirilerek eşit bir büyüme sağlanmaya çalışılabilir. Güneşi direkt alması tavsiye edilmez. Bilhassa öğlen kızgın güneşten korunmalıdır.
• Tropikal bir bitki olması sebebi ile sıcaklığı seven Deve tabanı kış aylarında yaklaşık 15-18 derece sıcaklığa ihtiyaç duyar. Sıcaklığın tek haneli rakamlara düşmesi bitki için bir tehdit oluşturacaktır.
• Bitkiye ilkbahar ve sonbahar ortasında kalan sürede ayda 2 kez kompost gübre verilebilir.

Görsel Kaynak: Geo Fleur

• Deve tabanı torflu veya kumlu normal bahçe toprağında yetiştirilmelidir.
• Deve tabanı kısıtlı alanlardan çok hoşlanmaz bu sebeple saksısı büyük olmalıdır. Dışarıdan almış olduğunuz bir deve tabanını eve geldiğinizde muhakkak geniş bir saksıya dikmelisiniz. Saksı değişimi 2-3 senede bir yapılabilir.
• Deve tabanı bitkinizin geniş yaprakları son derece gösterişlidir ancak bu yapraklar tozlandığı zaman nenli bir bezle silmeniz tavsiye edilir. Yaprakları temizlenen deve tabanı hastalıklardan korunma konusunda oldukça başarılı ve kolaydır.
• Bitkinizi bilhassa kış mevsiminde soğuk rüzgardan korumalısınız. Kapı ağızları gibi hava akımı olan yerlerde yetiştirmemelisiniz.
• Deve tabanı şartları müsait ise çok fazla büyüyebilir. Eğer bitkinizin boyuna büyümesini biraz yavaşlatmak istiyorsanız bitkinize tepe budaması yapabilirsiniz. Bu sayede bitki yanlara doğru genişleyecektir. Budama işlemi yaparken köklere dokunmamalısınız.

Nasıl Çoğaltılır?

Deve tabanı çoğaltmak için birçok yöntem vardır. Bunların en yaygın olanları tepe çelikleri, gözlü gövde çelikleri veya daldırma yöntemi olarak bilinir.

Tepe çeliklerini kullanarak Deve tabanı çoğaltmak istiyorsanız, bu işlem için yazın başlamasını beklemelisiniz. Haziran ayı içerisinde olgun bir yaprak içerecek şekilde uç sürgünlerden kesin ve bunu kum ile torf karışımı bir toprağa dilin. Bir aya yaklaşırken çelikleriniz köklenmeye başlayacaktır. Eğer yazın daha geç geldiği bir bölgedeyseniz bu işlem için temmuz ayını da bekleyebilirsiniz zira bu süreçte ortam sıcaklığı 25 derecenin altına inmemelidir.

Not: Tepe budaması yaptığınızda elde ettiğiniz kesitleri tepe çeliği olarak kullanabilirsiniz.

Görsel Kaynak: Better Homes and Gardens

Bir diğer yöntem de bitki gövdesinden en az bir göz bulunacak şekilde çelik keserek yapacağınız gözlü gövde çeliği ile çoğaltmadır. Bir ay içerisinde köklenmesi beklenen bu çeliklerin bitkiden alınması yaz boyu yapılabilir. Sıcaklık yine oldukça önem taşır.

Daldırma yöntemi ile çoğaltma yapmak için yaz aylarını beklemeye gerek yoktur. Ocak ayı içerisinde sürgünlerden bir tanesini köklendirme yastığına yatırarak üzerine torf örtebilirsiniz. Ortam sıcaklığı oda sıcaklığından aşağı olmamalıdır. Yaklaşık 3 hafta ile 1 ay arasında boğumlardan kökler meydana gelecektir. Bundan sonraki süreçte boğumlar kesilerek yeni köklü bitkiler elde edilebilir.

Ayrıca eğer toprak ya da saksı değişimi yapacaksanız, bu esnada güçlü olan kökleri sürgünlerinden ayırarak kökten ayırma yöntemi ile Deve tabanınızı çoğaltabilirsiniz.

Sıkça Karşılaşılan Sorunlar ve Cevapları

• Deve tabanı bitkimin yaprakları yeterince büyümüyor.

Eğer bitkinizin yaprakları küçük kalıyorsa muhtemelen bulunduğu yeri sevmiyordur. Koyu gölge içerisinde büyüyen deve tabanı yaprakları yeterince büyük olmaz. Bitkinizin daha fazla ışık alabileceği bir yer bulabilirseniz yapraklardaki büyümeyi de fark edeceksiniz. Eğer güneş alabilme şansı yoksa ışık almasını sağlayabilirsiniz.

• Deve tabanım güneş almaya başladığı bir yere taşınınca yapraklarında yanmalar meydana geldi.

Deve tabanı direkt olarak almadıkça güneşe düşman değildir. Tropikal bir bitki olması da onun güneşi sevdiğini bizlere söyleyebilir. Ancak bitkiniz yıl boyunca kapalı alanda ve güneşten uzak kalmışsa onu birden güneşe almak bitkinin dengesini bozabilir. Güneşe kış aylarında alıştırarak yazın çıkarmak ya da kademeli olarak yavaş yavaş alıştırmak gerekir.

• Deve tabanım çürüyor, mantar oluşumu var.

Deve tabanı özgür bir bitkidir. Sıkışık ve havasız ortamları sevmez. Eğer bitkininiz havasız bir ortamda kalmışsa bu tip sorunlar meydana gelebilir.

Görsel Kaynak: Zoom’s Edible Plants

• Deve tabanı bitkisinin meyvesi yenir mi?

Deve tabanı bitkisinin meyvesinin ananas ve muz karışımı bir lezzeti olduğu söyleniyor ancak bazı kaynaklar 3 yaşından küçük olan meyvelerin yenmemesi gerektiğini söylerken bazı kaynaklar da lezzetli olduğu kadar alerjik reaksiyonlara sebep olabilecek türde bir meyve olduğu için yenmemesini öneriyor. Bitkiyi yemeyi düşünüyorsanız yalnızca iç kısmını yemelisiniz çünkü dış kısmı zehirleyici oluyor.

• Deve tabanı bitkimin bazı yaprakları sarardı. 

Her bitkinin yaprakları sararabilir, özellikle yaş alan yaprakların sararması doğaldır. Eğer bakımınızı doğru yapıyorsanız bu şekilde devam edin ve steril bir bıçak ile sararan yaprakları kesin. Eğer sararan yapraklar taze ise muhtemelen sulama sıklığınız hatalıdır. Aşırı sulamadan uzak durmalısınız.